"Ik wil beelden maken die nog niet gezien zijn, en volstrekt mijn eigen stempel drukken als graficus en illustrator."


zaterdag 15 juli 2023

DEEL 6: European spicy, please

Tijdens het ontbijt merk ik aanzienlijk veel bewolking op in de richting van waar we naartoe gaan. Is dat een teken aan de wand? We bezoeken vandaag de Wolo Bobo heuvel. Dit is overigens dé perfecte plek om 's ochtends als eerste naartoe te gaan, bij een bezoek aan Bajawa. Van daaruit heb je een mooi uitzicht op de Inierie vulkaan. Inierie is een actieve stratovulkaan met een perfecte kegelvorm (zoals je elders in Indonesië nog talrijke exemplaren van dit kaliber treft). De vulkaan zelf is 2245 meter hoog en daarmee meteen de hoogste van het eiland. 
Maar wat als de vulkaan uitbarst? De laatste uitbarsting dateert van 8050 voor Christus (al is deze datum lang niet zeker). De vulkaan wordt echter dagelijks gemonitord door enkele specialisten. Het is perfect mogelijk om enkele dagen op voorhand een voorspelling te doen, op basis van seismologische trillingen. 
In de bus krijgen we alvast uitleg van een lokale gids (al vergeet hij eerst even om de microfoon te gebruiken, tot Komang hem er attent op maakt). Komang heeft intussen een welverdiende rustpauze verdient, en zet zich als toeschouwer tussen ons in. De gids vertelt onder andere dat Bajawa het bamboegebied bij uitstek is. Daar kunnen we echt niet naast kijken!

Ter plekke aangekomen gaan we via een pad in slechts enkele minuten naar het uitzichtpunt. De omgeving is werkelijk adembenemend. Het is er zo rustig en stil, met enkel het geluid van de vogeltjes op de achtergrond. De vele dorpjes liggen vredig te slapen in het groen. De ochtendzon werpt dramatische schaduwen op het dal, en de bergen lijken gebeeldhouwd door de schakeringen van het spelende lichtspel. 
Normaal gezien kan je in de verte de zee zien liggen, maar hiervoor is de bewolking helaas net iets te hardnekkig. Er zijn verschillende uitzichtpunten. Ik heb spijt dat ik mijn verrekijker niet bij heb, maar gelukkig beschikt mijn fototoestel over een héél sterke zoomfunctie. Aan de andere kant kijk je uit over een bosrijk dal. 
Langzaamaan trekken de wolken weg, en wordt de top van de vulkaan zichtbaar. Het lijkt wel alsof hij beetje bij beetje zijn geheimen prijs geeft aan ons. Speciaal aan ons zijn naaktheid toont. Hét moment bij uitstek om enkele mooie foto's te nemen. Mijn witte wollen jas steekt mooi af bij de wolkenpartij, de grijze vulkaan en de witte railing van het uitkijkpunt waar ik sta. Het pérfecte plaatje.
Alle ingrediënten voor de keuken liggen (of hangen) hier voor het oprapen: avocadoboom, limoenplant, koffieboom, papayaboom, cacaoboom, kruidnagelboom
De lokale gids plukt ter plekke een kruid, geeft het aan mij en vraagt waar de geur mij aan doet denken: zonder twijfel eucalyptus! Thuis heb ik deze geur standaard tussen mijn collectie etherische oliën staan.

De daken van de plaatselijke huizen worden gemaakt van grasstengels. De gids toont ons de sterkte van het gras door een stengel tussen zijn vingers te houden en weg te schieten, zoals een pijl uit een boog. Sommigen proberen het ook, en dat lukt aardig. 
"Weet je wat je moet doen als je verdwaalt in de wildernis, of als je in nood bent?" Hij neemt een stukje plastic tussen zijn tanden en begint er spontaan op te fluiten. Hier heeft iemand heel hard geoefend! Eén iemand van ons probeert het ook. Ze is erg vastberaden. Pas na een aantal keren proberen komt er schot in de zaak. We zijn opgetogen. Misschien dat ik dit thuis ook eens probeer, al heb ik standaard sowieso een fluitje in mijn rugzak zitten. 
Tijdens de koffiepauze proeven we 2 lokale, zoete snacks. Ze zijn beide gemaakt van gelatine, maar hebben weinig smaak. Onderweg stoppen we even met de bus om een spin te fotograferen. Het blijkt om een vrouwtje te gaan. Ik maak een bijzonder fraaie foto, en ook één van de schaduw van de spin. 

Hierna bezoeken we achtereenvolgens de plaatselijke dorpen Bena en Luba. In Bajawa en omgeving heerst namelijk de Ngadacultuur. De gids verzekert ons dat het géén toeristische dorpen zijn, maar authentieke locaties waar échte mensen wonen en leven. In het dorpje Luba, bijvoorbeeld, wonen een 200-tal mensen. Er leven ongeveer 9 verschillende stammen. 
In Bajawa heerst het matriarchaat. Dat betekent dat de vrouw de touwtjes in handen heeft en de meeste taken op zich neemt. De man zorgt hoofdzakelijk voor de kinderen en het huishouden. Deze vrouwen weven van 's ochtends tot 's avonds. Het weefsel dat ze maken noemt ikatweefsel* (*ikat = een verftechniek waarbij gedeelten van de garens met weerstand worden geverfd voordat de stof wordt geweven. Eerst worden de katoenen garens op een frame gewikkeld. De garens worden vervolgens strak in bundels gewikkeld met draad, aangebracht in het gewenste patroon). Typisch voor dit soort weefsel is dat er gouddraad in verwerkt zit, en dat de symboliek uit het dagelijks leven (bijvoorbeeld: patronen van de maan, boot, slang, bizonkop,...) verwerkt wordt in het ontwerp. Het duurt enige weken voordat een doek volledig klaar is. De traditie wordt verder gezet van moeder op dochter. 
Er zijn vrouwelijke (= Bhaga) en mannelijke (= Ngadu) huizen, te herkennen aan de vorm van hun dak. Op het dak van elk huis staat ook een symbool. Een traditioneel huis bestaat uit drie delen. In het voorste deel (= een soort terras) wordt er gewerkt en koffie gedronken. Binnen in 'het heiligdom' wordt er geleefd en gekookt. Tijdens een belangrijke ceremonie, zoals een huwelijk of begrafenis, worden er dieren geslacht. Het is gebruikelijk dat elke gast dan iets meeneemt naar het feest. De bizonkoppen worden nadien vooraan zichtbaar aan het huis vastgemaakt. Het aantal duidt op de belangrijkheid van de personen die er wonen. De rook die ontstaat door het koken staat voor het leven
In het midden van het dorp, een verdieping hoger, ligt een open plek met megalieten. Hier worden de overlevenden begraven.

De mensen zijn vriendelijk en ontzettend fotogeniek. Ze verkopen vanille, ikatweefsel, aarden potten en macadamianoten. De prijzen zijn verbazingwekkend duur, naar Europese normen. Ik besluit hier niets te kopen. 
Wanneer we het dorp verlaten, passeren we weer enkele gekleurde vlaggen in het straatbeeld. Die kwam ik in het verleden ook al tegen op enkele specifieke plaatsen. "De vlaggen staan voor een feestelijke gebeurtenis, zoals bijvoorbeeld een voetbalwedstrijd", legt de gids uit. 
We lunchen ter plekke op de trappen van een open ruimte, vooraleer we naar het hotel gaan. Enkele jongens zijn aan het voetballen. 

De groep geeft groen licht om naar restaurant Milionari te gaan. De zus van Rolin staat achter de bar. Rolin zelf komt ook even goedendag zeggen. Ze is zichtbaar erg geëmotioneerd wanneer ze ons ziet. We zijn er warempel allemaal door geraakt! 
Ze hebben hier ook een uitgebreide vegetarische kaart, en dat is best uitzonderlijk voor een vleesland als Indonesië. Ik bestel een mangojuice en de tofu-curry, ...maar dan wel op één voorwaarde: "European spicy please!" We moeten lang wachten op ons eten, maar het is het dubbel en dik waard. De curry smaakt overheerlijk. Dit is, tot nog toe, één van de betere adressen waar ik al gegeten heb. Het restaurant zit aardig vol, waaronder een moeder met haar huilende baby. Ze moet regelmatig naar buiten tijdens het lange wachten. Aan de muur hangt een afbeelding van de Beatles

Die avond krijg ik dan toch de reizigersdiarree te pakken, alsook de volgende dag. Het gaat gelukkig om een zeer milde vorm, zonder verdere bijwerkingen. Het is nu eenmaal gebruikelijk dat ons lichaam in een ander continent in contact komt met allerlei nieuwe bacteriën. De volgende ochtend, bij het ontbijt, eet ik gewoon een boterham met confituur.

We vertrekken om 8 uur, en onderweg naar het al even hoog gelegen stadje Ruteng passeren we langs vele bergflanken. Een mooie rit, en het is wederom mooi weer! Ook vandaag stoppen we op geregelde tijdstippen om iets te verkennen. Overal waar we komen tref je langs de straatkant reuzegrote borden met hoofden van politici, naar aanleiding van de komende verkiezingen. Ook de moslima's staan duidelijk hun mannetje, zo te zien op de affiches. Wie kies jij? Ik zou het niet weten.
 
We zijn in een gebied waar kennelijk veel kruidnagel groeit. Dit wordt gebruik als specerij voor in de soep, maar ook om bijvoorbeeld tandpijn te bestrijden. Het wordt vooral naar Java geëxporteerd (zoals dat met veel producten hier gebeurt), meer bepaald voor de kreteksigaretten (= het geluid, 'kretektektektek', wordt veroorzaakt tijdens het roken door de verbrande gedroogde kruidnagels). Verder verwerkt men de kruidnagels in 'silver clove balm', een medicijn dat uitsluitend in Bali wordt geproduceerd tegen verstuiking, muggenbeten spierpijn,... evenals de beroemde en peperdure civetkatkoffie enkel daar verkocht wordt.

We nemen onze koffiepauze, rond 9 uur, op een verlaten strandje tenmidden van enkele scheepswrakken. We bestuderen de weinige boten op zee. Een weinig later bezoeken we een arakstokerij, zoals Komang ons eerder beloofd had (en ja hoor, hij komt zijn beloftes na). Arak is een populaire alchoholische drank in Azië, met een percentage van rond de 60 graden. We volgen heel het proces van het begin tot het einde. Eerst klimt er iemand in een palmboom (jawel, enig stunt en vliegwerk is vereist) om een kokosnoot te plukken. Het sap van de kokosnoot wordt eerst vergist. Dit vocht vangt men op in lege flessen. Vervolgens wordt het product gedestilleerd in een andere ruimte. Dit proces gebeurt door het product op te warmen en te vervoeren via lange buizen. Het eindproduct wordt ter plekke verkocht. Iemand van onze groep koopt een fles. We mogen het pure product ook proeven. Daar zeg ik geen neen tegen. ;)

Hoewel het vandaag geen school is (omdat het weekend is), stoppen we toch even bij een schooltje. We kijken even door de ramen en zien een muur vol tekeningen. We krijgen ook nog een kort lesje in natuurkunde. Komang introduceert de teakboom. Het hout wordt gebruikt voor vele toepassingen: meubels, boten, huizen... 
Hij gaat van de weg af en trekt de jungle in. Kort daarop komt hij terug met een handvol okergele vruchten in zijn hand. Je kunt het omhulsel gewoon met je handen openmaken. Binnenin zit een rond bolletje, de nootmuskaat. Deze noot is bedekt met een flinterdun, rood velletje. We krijgen er eentje cadeau. 

We lunchen op een hele mooie plek aan het strand. Er spelen kinderen in het water. Wanneer ik naar het toilet ga, ontdek ik enkele knappe muurschilderingen. Onder andere van een komodovaraan. Een familie wil enthousiast op de foto. 
Tot slot houden we nog even halt bij een rijstveld. Ik prijs mezelf gelukkig met zo'n goede zoomfunctie op mijn fotocamera. In een mum van tijd weet ik de werkende mensen op het veld in mijn zoeker te vangen. Het resultaat zijn bijzonder scherpe, gedetailleerde foto's vanop een verre afstand.

Rond 16 uur, na een lange rit, komen we aan in het Sky Flores hotel in Ruteng. We zijn letterlijk allemaal door elkaar geschud na deze heftige, zware busrit en moeten even bekomen. Mijn oren voelen als verdoofd. Het hotel ligt aan een drukke straat. Ruteng is een stuk groter dan Bajawa, met zo'n 2000 inwoners. Mijn kamer ligt op de eerste verdieping, vlak naast de eetzaal. Daar heb je een verbluffend 360° panorama over de stad. Vandaar dus de naam van het hotel. 
Bajawa doet, met z'n koele ligging, eerder denken aan onze Europese temperaturen. Van muggen geen sprake hier. In de meeste hotels staan ook een waterkoker, koffie en thee op de kamer. Een must om even op adem te komen.

We gaan deze keer bijzonder dineren in een warung* (= *eetstalletje). Dit is een typisch Aziatisch fenomeen. Er wordt wel eens gezegd dat je daar het beste, authentieke eten krijgt. Maar klopt dit wel? Tijd om even te testen. 
Komang begeleidt ons te voet naar een plek waar verschillende mobiele eetstalletjes naast elkaar staan. De gerechten staan in vette lettertypes met vrolijke kleuren op hun kraampjes gedrukt. Elk eetstalletje is gespecialiseerd in een bepaald gerecht. Dit betekent dat je je maaltijd kan samenstellen zoals jij dat zelf wilt. Het is altijd werkendag voor deze mensen en de concurrentie is moordend. Eigenlijk is het vooral een vorm van live cooking, of liever, show cooking, als je ziet hoe bedreven zij in hun vak zijn. Ze behandelen hun ingrediënten met veel liefde, zonder hierbij de hygiëne uit het oog te houden. Een genot om naar te kijken, maar nog meer om op te eten. Ik bestel een loempia met rijst, en een gefrituurde tofu. Er is ook een zakje bij met komkommers én een groene peper. Er staan enkele tafels en stoelen achterin om plaats te nemen. Het is echt heel erg lekker, en de sfeer is uitermate goed.

's Ochtends hebben we om 6 uur ontbijt, met een spec-ta-cu-lair uitzicht op de ontwakende stad. Het drankje dat ik proef is géén sinaasappelsap, heeft eerder een geel-groene kleur en smaakt een beetje apart. Zou het air jeruk* kunnen zijn (= *sap van de groene sinaasappel)? Ik heb er het raden naar... Er zijn pannenkoeken, bananen, gebakken bananen,... Het belooft weer een stralende dag te worden. 

Deze keer onderbreken we onze busrit voor een korte, maar stevige ochtendwandeling. Een kort klimmetje omhoog, langs een mooi stukje natuur. Boven aangekomen hebben we een prachtig uitzicht op de omliggende, spinnenwebachtige rijstvelden. Ze zijn op deze wijze ingedeeld om een stuk grond op een eerlijke manier te verdelen onder de vele boeren die in de buurt woonachtig zijn. 
Wat een kleurenpracht! De andere kant is minstens even mooi. De zon strooit daar zijn stralen gul uit over het omliggende dorp en de bomen. Wat volgt zijn prachtige foto's die me doen denken aan de schilderijen van de Engelse schilder William Turner. Ik ben gek genoeg niet de enige die aan deze naam denkt, wanneer ik mijn foto's toon aan een groot liefhebber van de kunstgeschiedenis. We passeren nog enkele rijstterrassen. De moeite waard om ook hier even te stoppen voor enkele foto's. 

In de verte zien we een glimpje blauw. Het landschap wordt ineens vlak, met langgerekte velden en allemaal kleine huisjes in de verte. We stijgen nog één keer stevig, om vervolgens via een aantal scherpe bochten te dalen naar het eindpunt van Flores: de imposante havenstad Labuan Bajo. Hier schepen we in op de Liberty 2, die ons naar de Komodo-eilanden zal voeren. En, zoals steeds, staan de beste stuurlui aan wal. "Ahoi, captain!"

het prachtige uitzicht vanaf de Wolo Bobo heuvel

de wolken trekken langzaamaan weg

wát een plaatje: links in beeld (het topje van) de imposante Inierie Vulkaan

panoramafoto

de bus stopt speciaal voor het vastleggen van deze vrouwtjesspin

in de dorpen Luba en Bena worden nog traditionele, ambachtelijke weeftechnieken beoefend door de vrouwen

symboliek

het dorpje Luba: de mannelijke en vrouwelijke huizen kan je herkennen aan hun specifieke vorm

enkele voorbeelden van afgewerkte doeken: merk de symboliek op

de mensen zijn hier heel erg fotogeniek :)

de belangrijkheid van een huishouden kan je afleiden aan het aantal bizonkoppen

nog enkele portretten van de inwoners



megalieten = voorouderverering

een mooi uitzicht op het stadje

de traditionele warungs: aan deze eetstalletjes kan je een heerlijke, authentieke maaltijd laten samenstellen


de rode noot in beeld is kruidnagel

tal van wrakken op het strand

bezoek aan een arakstokerij: op deze plaats wordt het eindproduct afgeleverd van deze populaire sterke drank




op de rijstvelden wordt volop gewerkt om de oogst veilig te stellen

het landschap ontwaakt in subtiele nuances bij zonsopkomst, zoals een schilderij van William Turner


de rijstvelden in detail

het spinnenwebsysteem: de percelen worden keurig verdeeld onder de inwoners in de buurt




Geen opmerkingen: